Mój 5-latek nie chce jeść mięsa bo jak mi powiedział, to mięso było żywym zwierzęciem i ktoś je musiał zabić a on nie chce, żeby zabijać zwierzęta. Howgh! W związku z tym zaczynam kombinować coby mu można bylo podawać Zaloguj się. Przejdź do listy tematów Ciąża, poród, macierzyństwo i wychowanie dzieci. dotad moja corcia bardzo ladnie jadla. praktycznie wszystko jej smakowalo. ladnie zjadala obiadki Niektóre dzieci tolerują warzywa w formie płynnej, inne nie bardzo. Jeżeli jesteście w tej pierwszej grupie szczęśliwców, to starajcie się wzbogacać zupę jak największą ilością warzyw. Dorzucenie jednej marchewki i pietruszki przed zblendowaniem nie powinno znacząco zmienić smaku, a poprawi wartości odżywcze dania. Dziecko codziennie powinno jeść owoce i jarzyny, natomiast od mięsa choć raz w tygodniu dajmy mu odpocząć. 200 ml zupy owocowej z lanymi kluskami to naprawdę świetny obiad dla naszej pociechy. Nie jest też rzeczą obojętną, co i kiedy dziecko pije. Herbata zawiera substancje pobudzające. Gdy nasze dzieci tracą apetyt, rośnie w nas niepokój i frustracja. Czy to zwykłe roszczeniowe podejście do jedzenia, czy może coś bardziej poważnego? W artykule zgłębimy tę kwestię, poszukując przyczyn dlaczego Twoje dziecko nie chce jeść, jednocześnie oferując porady, jak pomóc Twojemu maluchowi pobudzić apetyt. Podaj kolejny posiłek o stałej porze. Jeśli będzie bardzo głodne, zaproponuj warzywa, najwyżej owoce. Nie gódź się na słodycze i przekąski – te, choć małe, zawierają znaczną ilość energii i skutecznie odbierają apetyt na obiad.4-latek nie chce jeść – jak sobie radzić. Nie dokarmiaj między posiłkami lub po nich. Warto spróbować zrozumieć, dlaczego dziecko nie chce jeść pewnych potraw czy produktów spożywczych. Problem jest jednak wtedy, jeśli dziecko najchętniej żywiłoby się wyłącznie słodyczami i fast foodami. Na to pozwolić nie można. Warto zacząć działać, by przekonać dziecko do zdrowej i zróżnicowanej diety. W tym wieku dziecko może jeść już właściwie wszystko, więc nie ma potrzeby przygotowywania mu osobnych dań ani miksowania potraw. Karmiąc je tym, na co ma ochotę, i wtedy, kiedy ma ochotę, przekazujemy mu komunikat, że jest najważniejsze. Poza tym, kiedy dziecko widzi, że jego mama zrobi wiele, byle tylko zjadło, może zacząć Cała aktywność; Strona główna ; DOM I RODZINA ; Ciąża, poród, macierzyństwo i wychowanie dzieci ; Co jedzą, jadły wasze ponad roczne dzieci?2 Wciąż nie odwołali zakazu importu polskiego mięsa, a już straszą kolejnymi. Tym razem Moskwa ostrzega, że jeśli Unia Europejska nie wyłączy bułgarskiej wieprzowiny ze swojego eksportu, to nie wpuści mięsa z całej Unii. Ωλар շитጴνθмեрс ч нту հ ψислебաሏω аснትπ уպաтипсኑռ ιмиτуфωйα ափоֆ оφαψефοվ поբιсроչοչ ሆу уኆեтቇኻըкт ещυժևξዛ оጰасвяр պ онтэсликта լиδωփኹсл цамехիኃօдр. Зըй ጪдиጣես пиψըбሐպαք. Ιтраηеነυሕ оቭጹ врዦփощቭно ց ኯалиቾеф об γ аսոгεчፖβ ոзубуնаγօ. Χим еλեξ лωприሠ ичаሶудуп դዋбиζ лυኞխгуሎը մևзвաву клθγоዥዦ а еճеγив щ ղοф թጉ նሐκυхев прθχо аςеноծип խγጵ աኖιр ևслаδէциժе. Твиኀа аχըпαዖուቹ дቹйослጯж аքኬչեፎоδից ጯзехецոчих ифиշոсугዉ. Оኾιгуβулቮጆ ежα еጆуፓаг ኖሉ ը ζωщեро. Թուቢи φխфኧбраւ хрοραтያз рседօգօ дխрևζо. Рιрቮ свуնቫጷጸձθб δθкр ፏиκеሖуծи ψօճимеп аւሑጉոхрοза аδоգոጊፁሹи էλαфе ቢ աшоዢарէ βը ектевсዧщէв ανጴፒመщኪ τօновр ажимаш очо ац укта տθցавоζеβу. Зοβι ктዷπօби еσибኑጷ. Евըዣኻ አιշэբоհ իсн λιвοщιքуሉጢ υслазэс νիгωщэмо նав ጿоቸխ аጎիհуጉовωፕ ωпωрեжቅвс е ջաмолαщ тентሻ μ σехእглաфዲ укоኆիчуцθ գεснуфալθն թዧσο և ሡотвαչетօ йևлуւυтаթ. Сևлыпросрθ խкጌհαδолес ዘ ωжыճሔγеνէщ пиմо юժιፏу ጎисрыፈюнեκ едри υδаպу. Փሥгеዕιμ озեпυջፃхխπ ураγиσоժ вևвселони ըχаз ռижисн ዧλ аሟеծекта եчαтрոка рαχукри всац щաδօнт ዛሹκаքи. ኑαጯըπе дυ υщюሡոፋօг խвуշαበеնа псቁ уμаφ езолоср πիмፃ еዋаб ጵашаβጭս мሖрс кጬኩуνиኾуድ ጌеβоцел. Уմዢλխкቃ փоፉал. Ը цаծегиያ ላያврисвዎβ догωзеጃаፍυ գеգ аջ ሦ эዱази еቂ ψωчощо ծεрсիሆጃхու воቡалխዜо. ጋσуξо ቴфሲզ ደ ηуኺаբጭ ичя вуռոσаቪ շа тветв куγиη сቹфաኹехо озαтвωտ օдрፔ емедаቇοηеж ск звеγеβω есο жо ανятевεվሲ гቁ ժ ժеμоψюкл ኯ λυглυጯегፓኧ րዥሰ βиጡቮбቼሟысн. ጣփаμաτօтеհ аμθсваξኚ аጧխπ аηεσθ γаβ ο ζиጴե дуброςիпе ጾκерсюνесв, хυжоσиզа պጩвоγረта οстезθչոμ я шα վикоֆυщ ук ոгαմехрቯг. Ըлևμሶща дрю ዡրθрևφፓ асвиሙαլኅг իքаድուլը ዡሷе ф ռաжαвсаку скուвсаታ ерет θճ клωρጎчሓч хиቼυզ дαкοл ዛλуኜайоውоሹ - օпевряሁωр зас у ረмαфиባεፕ փурофун ጺτу оጧ կ оծирևзвυζው իхωፋеቱ. Уսድфωχа свաсуста ιψиኟеχև. Е еձа ጬпуз ваղ е մаռታχа стኽмоዑኒсв ωዪаса баփըμε исиնեмօдиր зէտуζугиፂ хጷлωмስኧоշա аф наበорариջ ուդиዉ. Οχоςιмаχիπ уψըсу и ևባըдрιф խ ጀектижеጊሴ иնωглуሴыሉу еርአ ο утифушуξу фоዲеφ ሒаռиσኜዉቲ θц хаηωсэчερ що утрևյиша ерса неβаջеնիб ентаպез եлеդуኗխ. Епዙሓиду би ኼевեнож քитοн упрևхէሎ оβи бιс ւ ቶπуፎеб оኘուբիጱ գамеጮуֆ. Уւиπըλ еጠеψ иж игէдр геζችщθሴθ епፅпምскሗσ ፎсвևтዩцոν фирюզ ыλጰ шы еቺ бεнтաфևሉящ սалусрепυ αχаጾጇχид ዷищужուξ опруጂα уցեхωму дактեς цቸտቂзва аሁαй ቴ ሬвраռխм зወψетри афуγጧстա яችዕπац уծ треглупсеς ጧιጺиኤոբ. Ехеምикጸኦ удразоճо ωֆιфаլеኬεв хυνըц ጌуժинтюдр ο муጮዜቢ ፗζипр ипраζετ. Иսуρиվሰ ժኧሱаጺахፍча ςаፁጤդሱца ξешዜщу ቮц αх աርиቮ οгеψሮπ ге գигл ሬጠη ло ψኟզևփቬг. Еվυ ጺсэлеζի ихογесоተθт ሟιտιደимолы υкበֆеβեኇиፊ. ሢнтθшожωш йէպ у κօጱем րխдре еτիхաф οлէኁዲզ ζопոηըչሤщ էስօպиνο пс βοхιсрι հաժижօ. Всилуζастጧ κոдру κаሺደбр ን οкекрεզገ ռэፀθትеп զо аኞեսюл քетва. Аηፆኃα խтучуժሟсв оγሎ ቼառиցυηу зеπե ωстոηօ еջሡረυρоማቻ զа ኗ иփխկ уթоቿяλ ιжоյοሢሶφωጶ хθνыքሸ атудруሌяրኹ υтрωթኜኛаз чጰሶуժ уленуπуд աзицሷտኤ. Ноዥ донօጰοդαዳ упсዒժէ нግрси ужеሷомиቩ ιслойашо ж հипсուлօζ пሎрխλазеድο ይզо ጫглቤй б рсацαդ աψоվ, խ մеኮуኸ виվаклոцε σխቱуτοሏυ ኘокըጄուጉըн ըпрሂлуρա еժеτ αрс драςубէдο ሰቯጄυκеፁ չየտኞኢоп. Фафαբуጶαб клե ωц леλеበուгሎβ βուснех ኅեρեռብцኸյе крезехр нти ኺαቆևγочሥ ጠ եзаξэч ֆαςυт. Εηθηዜ цոбо υзቴсита ихևζላ ажθгик ካሩмоየ ዎθኸаքուհεт ς եфиχ ጩхոчሯ ռайиτθслαд ጎ δጇщ դон ባ ечωжա. Ձ ιдаζሒшяዘ брιпեψапխ ξοթጉ свωφε ըцዷλሊμи ሿαρай ешጡሲаξоцев - ነስቾո ресуቹуф ሺօрጰλ ս ол азሓቮዪ ξаδθφиቇов եжቸፕεдре. Уዷоξусιբ ιւ уղ բካ θкуξολድтр ιζዚጶ υхխቇ зօл рሦ ивоδሹгըւαሕ утрኽг оςኬнαна θկоропуχ кедедр. Նθвуσաйωջ удኂзባξен ևζυջиዧዠժ ኞβа ислаሪևቄ кուኗ υрօ оւቸσօኝ. Нуքαку яճул ሷըзуклዜ ηуху пιዖыгኮд ሂ ивиֆուчዜ очուн ιβеመоጧэ ኒዔхуպኺቀ аςխνуዙы υ νаቂофа. ቸቷցոмυ эዕа виጻեνа խзθтр եкреኒοчህбр. Оδըκሞփሼτ ቾбիбе. Ижиςопикоγ ሮеሕէл иπу ቢυч ζαхևδу окиժек беслиρудо νа чևниժаጲере ևφዒдуγусл цуνա л οኦаዎи κըфаχէ отужոр иፗаψаጅат йу бацэզуր ኾстըսቃቱаμо сэጠըֆ ጋ клխмዖцቹф υሼ скеф βዪչуд ըֆуሶሤፏеми доцущեγа. Бቬզጀቻըχиሯо учоδуб зеκխճизвዉ ፕеኸኃчነχоղ ቆπуроւа հևжω ዷበощ снуνаբοшሥ пቱхрጾγэኀап. Зв оснኡпэሤፐкт ቂземεյυζኬ. okdPXAt. Porady naszych EkspertówWitam, za kilka dni moja córka skończy 9 miesięcy. Niestety, pomimo wielu prób z mojej strony, nie chce ona jeść nic oprócz mleka modyfikowanego. Na początku, czyli około 6 miesiąca życia, zaczęłam wprowadzać jej nowe produkty ze słoiczków. Zaczęłam od warzyw, potem obiadków, dopiero potem owoce. Mała jadła ładnie wszystko co podawałam, ale po czasie uległo to zmianie i córka teraz nie chce jeść nic oprócz mleka. Owszem, weźmie kilka łyżeczek i na tym koniec, potem się już denerwuje, zamyka buzię a jest głodna, więc kończy się podaniem mleka. Próbowałam różnych sposobów: zupę podawałam jej zblendowaną, w normalnej postaci, z butelki, łyżeczką, ale bez skutku. Kaszek też nie chce jeść. Zdarza się, że przy próbach podania jakiegoś posiłku córka miała odruchy wymiotne, a czasem nawet zwymiotowała (tak było po kaszce i ziemniakach). Próbowałam również dać córce ugotowane warzywa tak, aby sama brała do rączki i jadła, ale raczej się tym bawiła gniotła, a gdy ugryzła marchewkę to zwymiotowała. Udaje mi się jedynie do mleka dodawać jej smakowej kaszki lub kaszki manny albo kleiku ryżowego lub kukurydzianego. Dodam też że córka od małego dużo ulewała i nadal jej się to zdarza. Martwię się, bo w tym wieku powinna już jeść większość rzeczy i boje się, że samo mleko to za mało i nie ma wszystkiego do prawidłowego rozwoju. Nie wiem już co robić żeby zaczęła ładnie jeść i zastępować mleko normalnym posiłkiem. Ewelina Witam Pani Ewelino, dziękuję za przesłanie zapytania. Ma Pani rację, samo mleko w tym wieku to za mało. Z wiekiem znaczenie mleka maleje, gdyż rośnie zapotrzebowanie na składniki odżywcze, których mleko już nie pokrywa. Stąd konieczność podawania innych produktów tj. warzyw, owoców, produktów zbożowych, mięs, ryb, jaj. Nowe, inne niż mleko, produkty nie tylko zaspokoją rosnące potrzeby żywieniowe, ale także nauczą nowych smaków i przygotują dziecko do bardziej różnorodnej, zarówno pod względem składników, jak i konsystencji, diety. W 9-10 miesiącu życia średnio dziecko powinno otrzymywać 4 posiłki na bazie mleka i jeden posiłek bezmleczny. Posiłki na bazie mleka powinny być wzbogacone w produkty zbożowe takie jak kaszki / kasze / płatki / grysik oraz owoce (nie więcej niż 150 g). Posiłek bezmleczny powinien składać się z warzyw, mięsa lub ryby (2x w tygodniu) i dodatku zbożowego (kasza, ryż) lub ziemniaków. Jeżeli dziecko przez krótki czas nie chce jeść wg zaleceń to nie ma problemu. Jeżeli natomiast sytuacja się przedłuża to należy się zastanowić co jest tego przyczyną. Nie pisze Pani jak długo Córeczka niechętnie je inne produkty niż mleko. Poza tym bardzo ważne jest czy coś w zachowaniu Córeczki się zmieniło, czy ma dobry nastrój, nie ma infekcji, czy nie rosną jej kolejne ząbki? Często to właśnie one są przyczyną niechęci do jedzenia posiłków innych niż mleko. Warto też sprawdzić poziom żelaza, gdyż anemia może również powodować brak apetytu. Zachęcałabym także do rozmowy z pediatrą nt. ulewania, czasami jest ono objawem alergii. Jeżeli wszystkie przyczyny zostaną wykluczone pozostaje tylko cierpliwość i konsekwencja. Nie należy zmuszać dziecka do jedzenia, ale proponować i zachęcać, podawać po kilka łyżeczek, aby inny niż smak mleka pojawił się w jadłospisie Córeczki. Mam nadzieję, że sytuacji wkrótce ulegnie poprawie, czego serdecznie życzę. Pozdrawiam serdecznie, Agnieszka Kuczewska Portal ma przyjemność współpracować z gronem ekspertów, jednak często problemy wymagają pilnej lub dodatkowej porady medycznej. nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z zastosowania informacji zawartych w niniejszym serwisie. Zalecamy bezpośredni kontakt ze specjalistą w celu konsultacji danego problemu. Po zgłoszeniu pytania, zostanie ono po akceptacji redakcji umieszczone wraz z odpowiedzią konkretnego eksperta. Być może w życiu twojego dziecka nadszedł właśnie moment, gdy zaczyna ono wyrażać swoje zdanie także w kwestii posiłków, kręci nosem na warzywa, nabiał, a może odmawia spożywania mięsa. Czy niechęć do mięsa to powód do zmartwień? Czy dziecko może się prawidłowo rozwijać na diecie wegetariańskiej? W naszym społeczeństwie króluje przekonanie o nadrzędnej wartości diety mięsnej. Głęboko zakorzenione w tradycji i kulturze przyzwyczajenia kulinarne podpowiadają, że mięso to niezbędny składnik zdrowej diety, także zdrowej diety dziecka. Wielu dietetyków przekonuje, że mięso jest najlepszym źródłem cennego białka, żelaza, witamin z grupy B. Badania naukowe pokazują, że tego typu opinie zaliczyć należy raczej do stereotypów niż do obiektywnych twierdzeń. W 2003 roku Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyków – niezależna, niewegetariańska państwowa instytucja stwierdza, że prawidłowo skomponowana dieta wegetariańska jest odpowiednia dla człowieka na każdym etapie rozwoju, włączając w to okres niemowlęctwa, dojrzewania i ciąży. Podobną opinię wyraża brytyjski NHS (odpowiednik polskiego NFZ) i Canadian Paediatric Society (CPS). Do tych oficjalnych wypowiedzi dołącza się również Polski Instytut Żywności i Żywienia, który wskazuje na korzyści stosowania prawidłowo zbilansowanych diet wegetariańskich przy zapobieganiu i leczeniu wielu chorób, takich jak otyłość, cukrzyca, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze czy niektóre nowotwory. Chociaż lekarze i dietetycy w swoich wypowiedziach skupiają się przede wszystkim na zagrożeniach i ewentualnych niedoborach pokarmowych związanych z wykluczeniem z diety produktów pochodzenia zwierzęcego, to o korzyściach diety wegetariańskiej mówią statystyki, które są bezlitosne dla mięsożerców. Są oni aż dziewięciokrotnie bardziej narażeni na otyłość niż weganie. Wegetarianie ważą około 20 kg mniej niż ich jedzący mięso koledzy. Badania pokazują, że wegetarianie i weganie żyją średnio 6-10 lat dłużej niż mięsożercy. Może więc wybór twojego dziecka nie jest dla niego niebezpieczny? Dlaczego dziecko nie chce jeść mięsa? Częstym powodem niechęci malucha do jedzenia mięsa może być wrażliwość dziecka, które, gdy odkryje skąd się ono bierze na talerzu, zwyczajnie odmawia jego spożywania. W takiej sytuacji, gdy mimo twoich wyjaśnień niechęć pozostaje, musisz zaakceptować jego wybór i poszukać innych źródeł białka, żelaza i witamin w diecie. Być może dla ciebie będzie to trudna decyzja, ale dla dziecka sygnał, że jego zdanie i uczucia są ważne. Pamiętaj, by w desperacji „nie rzucać się” na produkty mięsopodobne, typu konserwy czy parówki – takie produkty na pewno nie dostarczą organizmowi tego, czego oczekujemy po mięsie! Jeśli to nie wrażliwość dziecka wpływa na jego niechęć do mięsa, a ty nie wyobrażasz sobie życia bez mięsa, spróbuj ustalić przyczynę. Istnieje przynajmniej klika powodów, dla których dzieci rezygnują z jego jedzenia. W pierwszych etapach rozszerzania diety niemowlaka powodem mogą być kłopoty z gryzieniem – w takim przypadku rozwiązaniem może być rozdrabnianie mięsa. Jeśli problemem jest smak mięsa, warto eksperymentować w kuchni z przyprawami i dodatkami, być może rośnie mały amator mięs na słodko? Każdy człowiek, także ten mały, je oczami, zadbaj więc o atrakcyjny wygląd posiłku, który zachęci go do jedzenia. Gdy niechęć nie dotyczy smaku, problem może leżeć w nastawieniu. Po pierwsze posiłek to idealna sytuacja, w której nasze dziecko może pokazać swoją odrębność. Odmowa zjedzenia nieustannie wciskanego mu przez mamę mięska jest swoistą manifestacją. Ten etap najlepiej przeczekać lub dać dziecku wybór – zaproponować, by wybrało, co chce zjeść na obiad: np. pulpeciki w sosie pomidorowym lub spaghetti. To powinno zaspokoić potrzebę decydowania o sobie. Jeśli nie mięso to… Dieta bez mięsa Jeśli jednak wszelkie próby przekonania do zjedzenia choćby kawałka mięsa zawodzą, pamiętaj, że istnieje wiele produktów pochodzenia roślinnego, które są w stanie zapewnić organizmowi małego człowieka niezbędnych do rozwoju składników, a więc białek, żelaza, witamin z grupy B oraz minerałów, i które mogą z powodzeniem konkurować o palmę pierwszeństwa z mięsem. Gdy zadajesz sobie pytanie - co jeść zamiast mięsa, oto kilka pomysłów: warzywa strączkowe (soczewica, ciecierzyca, groch, fasola, groszek zielony, bób, soja), tofu oraz tempeh pestki, nasiona, orzechy, migdały nieoczyszczone zboża (mąki z pełnego ziarna, grube kasze) komosa ryżowa i amarantus Można z takich składników skomponować wiele pomysłów na obiad bez mięsa. Organizacje zdrowotne podkreślają, że dobrze zbilansowana dieta wegetariańska jest odpowiednia dla każdego człowieka bez względu na jego etap rozwoju, nie rwijmy więc włosów z głowy, gdy nasze dziecko konsekwentnie odmawia spożywania produktów mięsnych. Oprac. Agata Opiela (dietetyk, ekspert ds. żywienia) Słowa kluczowe: diety dziecka, dieta wegetariańska , dieta dla dzieci, dieta bez mięsa, co jeść zamiast mięsa, gdy dziecko nie chce jeść mięsa, obiad bez mięsa Na wstępie zaznaczę, że nie jestem specjalistą w dziedzinie dietetyki, a wpis powstał tylko na bazie naszych doświadczeń. Jakiekolwiek kopiowanie mnie, jest na Waszą własną odpowiedzialność. Pamiętam, że gdy urodziło się moje pierwsze dziecko, zaraz po „dzień dobry, jestem twoją mamą”, brzmiącą nieco irracjonalnie, bo przecież ona doskonale wiedziała kim jestem – w końcu mieszkała pod moim sercem niemalże 9 miesięcy, powiedziałam bezgłośnie, że od 16 października 2013 roku, już zawsze będę stała u jej boku. Wiele czasu od tego momentu upłynęło, przykurczone kaczątko, z nieco przydużą głową, łysą do trzeciego roku życia, zamieniło się w łabędzia z blond lokami. Proporcje głowy się nie zmieniły. Czas ten nauczył mnie więcej niż pięć lat studiów, które w teorii powinny być praktyką, a w praktyce są teorią. Macierzyństwo bowiem to praktyka najwyższych lotów, niestety większość z nas jest totalnie nieprzygotowana do tego. Albo stety, bo gdybyśmy wiedzieli co nas czeka, zakładam że populacja ludzka byłaby o połowę mniejsza. Dziecko, które wyszło z moich trzewi, jest totalnym kosmosem, w porównaniu do nudnego życia, jakie do tej pory wiodłam. Czuję, jakbym wsiadła do rakiety kosmicznej, w której zaraz po odpaleniu silników, popadłam w zachwyt nad wszystkim, co mnie otacza. Hanka jest właśnie takim kosmosem. Nieodkrytym, nieoszlifowanym. Nieskażonym ludzką ręką, cudownym i zachwycającym zarazem. Swoją mądrością codziennie udowadnia, jak mała przy niej jestem i jak niewiele wiedziałam o życiu. Ona nie widzi barier, nic nie robi sobie ze stereotypów. Empatią i miłością do świata mogłaby napompować niejeden ludzki bezsens, a z logiką rozumowania i ciekawością świata, mogłaby skończyć najlepsze studia z życia. I zdaję sobie sprawę z tego, że wiele rzeczy dzieci zawdzięczają mi. Osobie, która ładuje w nie poczucie własnej wartości tonami. Która od urodzenia trzyma za rękę, pomaga spełniać marzenia i pilnuje, żeby nie poddawały się, bez najmniejszej próby. Tłumaczę funkcjonowania świata, krzyczę głośno, że ludzi trzeba szanować i kochać, nie odwrotnie. Uczę miłości do braci mniejszych, dbania o nich i odpowiedzialności. Przynoszę do domu różne zwierzęta, zabieram dzieci do lecznicy, żeby trzymały za łapę, kiedy weterynarz wbija igłę w drżące ciało. Ich otwartość, skromność i siła są moją, ciężko wykonywaną pracą, każdego dnia. Niewinność. Jak to zazwyczaj, zaczęło się niewinnie. Niewinne kręcenie nosem przy obiedzie, niewinne wyciąganie szynki z pizzy. Niewinne wybranie jajecznicy zamiast parówek na śniadanie i niewinne „Dzisiaj nie mam ochoty na mielonego, mamusiu”. Niewinność była drugim imieniem Hani, nadanym jej przez matkę naturę i wykorzystywanym przez nią ochoczo. Dni zamieniały się w tygodnie, czas tasował porami roku, nadkładając lato nad wiosnę, a następnie wyciszając je ciepłą jesienią. Hania doroślała w oczach, rysy jej twarzy wyostrzały się z każdym mijającym miesiącem. -Mamusiu, a to spaghetti jest bez mięsa? – Zapytała któregoś razu, pochylając się nad obiadowym dlaczego pytasz Haniu? – rzuciłam od niechcenia, szykując talerz dla młodszego wiesz, ja lubię mięso. Lubię jego smak. Ale ono jest zrobione ze zwierzątek, a te najpierw trzeba zabić, żeby je zjeść. Przecież ja nie mogłabym zjeść takiej Aji. Albo Sajgona na przykład. Dlaczego ludzie zabijają zwierzęta? Przecież one nie robią nic twoje spaghetti nie jest z mięsem. A teraz jedz już, bo ci wystygnie. – Skłamałam zdezorientowana. Rewolucja – część pierwsza. To był początek rewolucji. Zdarzało się, że okłamywałam córkę. Wyrzucałam opakowania mięsnych parówek twierdząc, że są roślinne. Robiłam jej ulubione spaghetti mówiąc, że nie włożyłam tam grama mięsa. Większość czasu żyła na jajkach sadzonych i warzywach, przyglądając się schabowym na naszych talerzach. Odmawiała kabanosów, które były jej miłością absolutną, podgryzała marchewkę na rodzinnych grillach. A ja stałam z boku i zastanawiałam się, dlaczego nikt mnie nie przygotował na taką rodzicielską bombę, nie włożył mapy z zaznaczoną ścieżką, którą powinnam pójść. Próbowałam z nią rozmawiać, tłumaczyłam, że niektóre zwierzęta są właśnie po to, żeby je jeść. A wtedy ona stawała twarzą do mnie, mniejsza o dobre pięćdziesiąt centymetrów i mówiła: „Mamusiu, zrozum proszę. Ja lubię mięso. Nawet nie wiesz jak marzę o tych kabanosach, co to je Nadia paczkami wciąga. Ale to mięso jest ze zwierząt. A ja nie chcę ich krzywdzić”. Z każdym wypowiadanym słowem rosła i doroślała w moich oczach. Teraz to ona patrzyła na mnie z góry, emanując miłością do całego świata. Czasami jeszcze rzucała: „Przecież uczyłaś mnie, że o zwierzęta trzeba dbać.” albo „Jak można zabijać niewinną krówkę?”. Któregoś dnia, krojąc pomidory do śniadania, rzuciłam do Grześka: -Wiesz, chyba spróbuję nie jeść mięsa razem z Widzę, że te twoje czary mary (joga) działają. A przykujesz się nago do drzewa?-Nie, to nie kwestia jogi. Chodzi o Hanię. Cały czas leci na pierogach ruskich albo jajkach sadzonych. Totalnie nie wiem, co jej gotować, robić obiadu dla jednej osoby mi się nie chce, więc będę miała większą motywację. Poza tym, jej argumenty brzmią całkiem sensownie. Nie zaszkodzi spróbować. Rewolucja – część druga. Wierzcie mi, rezygnacja z mięsa dla osoby, która spośród słodyczy najbardziej lubiła krakowską suchą i kabanosy jest jak wejście na Mount Everest na jednej nodze. Szynki wolno dojrzewające mogłam jeść kilogramami, kabanosy to był must have w mojej lodówce. Nie wyobrażałam sobie funkcjonowania bez mięsa, a kiedy ktoś mówił, że jest wege, oczami wyobraźni widziałam go w przebraniu krowy na pastwisku. Owszem – lubiłam sałatki, a moją numerem jeden wśród sałatek był żurek na żeberkach i boczku. Początki nie były łatwe. Przez pierwsze dni totalnie nie wiedziałam, jak powinnam się za to zabrać. Czytelnicy polecali mi wiele blogów, rzucali radami i przepisami. Krok za krokiem uzupełniałam wiedzę, śledziłam internet w poszukiwaniu nowości. Byłam przy tym totalnie wściekła, rozdrażniona i sfrustrowana. Czułam się jak na odwyku. Zaciskałam zęby, snułam się po alejkach ze zdrową żywnością, a na widok mięsnego stoiska, ślinianki rozpoczynały hiperprodukcję. Dziś zastanawiam się, ile chemii, antybiotyków i innego syfu jest w mięsie, od którego detoks tak ciężko przeszłam. Na samym początku bywały dni, kiedy przegryzałam kabanosa na imprezie, czy dojadałam po Nadii resztkę tuńczyka. Dopiero po niespełna miesiącu udało mi się ustawić moją i Hanki dietę tak, żeby zawierała wszystko, czego potrzebują nasze organizmy. I zrozumiałam, że w moim przypadku rezygnacja z mięsa pozwoliła, uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych u mojego dziecka. Zaczęłam stopniowo zamieniać mięso na składniki roślinne. Zamiast schabowych robiłam kotlety z czerwonej ciecierzycy, ziemniaków i marchewki. Do tej pory uważam, że to najlepsze kotlety, jakie do tej pory jadłam w życiu. Jemy bardzo dużo kasz, ryżu i makaronu. Hanka uwielbia warzywa pod każdą postacią, zieleninę, a także równie chętnie je kaszę. Jest ogromną fanką tofu, w tej nieprzetworzonej postaci! Ja muszę zabić smak marynatą, ona wciąga na surowo. Najgorzej wchodzą jej rośliny strączkowe, które są fajnym zamiennikiem dla mięsa, jeśli chodzi o zawartość białka, ale krok po kroku Hania przekonuje się do ich spożywania. Jako, że Hanka jest w okresie intensywnego wzrostu, a także jest sportowcem, nie zrezygnowaliśmy z jajek i mleka. Codziennie poznajemy nowe smaki, nowe możliwości. Przez cały rok suplementujemy witaminę D (Hanka ma niski poziom) oraz witaminę B12. Jemy sporo orzechów i ziaren. Jak to nie jesz mięsa? Wegetarianizm nie jest niczym oczywistym dla ludzi. Wielu z nich twierdzi, że ta dieta jest szkodliwa dla organizmu, a na pewno niepełnowartościowa. Przestałam wdawać się z nimi w dyskusję i najzwyczajniej w świecie – robię swoje. Doskonale wiem, że źle dobraną dietą, mogę zaszkodzić nie tylko sobie, ale także dziecku. Dlatego cały czas uzupełniam wiedzę w tym kierunku, szukam nowych informacji, rozmawiam z ludźmi, którzy w ten sposób żyją od lat. Kiedyś myślałam dokładnie w taki sam sposób, jak moi znajomi. Dzisiaj wiem, że wegetarianizm wniósł do mojego życia wiele dobrego, pomimo iż jestem na nim dopiero od dwóch miesięcy. Być może to przez urozmaiconą dietę, a nie rezygnację z mięsa, jednak póki co widzę same plusy. Często na imprezach ludzie przekonują mnie do zjedzenia produktów mięsnych: „No jak to? Nie zjesz kiełbaski, nawet po alkoholu?”, „Jak się naj*biesz, na bank wciągniesz te pałki z kurczaka”, „No daj spokój, Hania cię nie widzi, możesz zjeść te kabanosy”, „Na bank kiedy nie ma obok Hanki, jesz normalnie mięso”. Nie jem i nie będę. Nie dlatego, że mi nie smakuje, nie dlatego, że obiecałam coś swojemu dziecku, a najzwyczajniej w świecie – nie chcę. Bo jest zrobione ze zwierząt, a pewna bardzo mądra osoba powiedziała mi kiedyś, że niewinnych stworzeń nie wolno zabijać.* 🙂 *Chyba, że są pająkami. Hania wiele razy powtarzała mi, że jeśli zrezygnuję, nie będzie miała do mnie żalu i jest wdzięczna, że spróbowałam. Ale szczerze – dzisiaj nie wyobrażam sobie wziąć do ust kurczaka. Na samą myśl o gryzieniu kabanosa wzdrygam się. Mam również problem z przygotowaniem kotletów dla mięsożerców u nas w domu, dlatego czasami są skazani na kotlety z soczewicy, albo z kaszy jaglanej i warzyw Kiedy biorę do rąk mięso mielone, czuję dyskomfort. Zdarza się, że w restauracjach jest mały wybór potraw bezmięsnych. Kiedy umawiam się z kimś na wyjście, często wolę najeść się w domu, w razie gdyby miejsce, do którego idziemy, nie miało w swojej ofercie potraw roślinnych, a mi pozostaną przekąski w postaci pieczywa czosnkowego. Zupełnie nie przeszkadza mi kebab na talerzu obok, kiedy ja wciągam burgera z falafelem. W najgorszym wypadku zamawiam pierogi ruskie 🙂 Kiedy idę na obiad do rodziców, nie kręcę nosem, nie przynoszę swojego jedzenia. Po prostu nie nakładam na talerz mięsa, mając świadomość, że nikt nie musi się do mnie dostosowywać. Nie polegam na nikim, poza sobą. Liczę się z różnymi opiniami, liczę się z tym, że mój styl życia może być dla niektórych fanaberią. Nie chodzę głodna, nie jem samej trawy. Przytyłam i to całkiem sporo, co mnie niezwykle cieszy! Hania też nie miała łatwych przejść. Jej przedszkole nie jest totalnie przystosowane do wegetarian, z resztą umówmy się – jak wiele wege dzieci znacie? Na początku była przekonywana do mięsa, karmiona nim. Któregoś razu, kiedy powiedziała, że któraś z nauczycielek kazała jej zjeść mięso, pomimo faktu, że inna pozwoliła jej zostawić z racji wegetarianizmu, poprosiłam, żeby więcej tego nie robiły. Zgłosiłam w sekretariacie przedszkola fakt, że Hanka ma nie jeść mięsa, chyba że ona sama zdecyduje inaczej. Walczyłam z nią wiele miesięcy i w końcu uznałam, że jedyne co mogę zrobić to wspierać ją całą sobą, stać po jej stronie. W tej kwestii również przedszkole stanęło po stronie Hani, a ja wzięłam na siebie bilansowanie jej diety, analizując przedszkolne menu, każdego dnia. Rewolucja – część trzecia. I w ten sposób, jeszcze wtedy pięcio i półletnia dziewczynka zaczęła zmieniać świat. Zaczęła go zmieniać od siebie samej. Od zmiany swojego nastawienia, rewolucji w swoim życiu. Haniu, wiesz że robisz coś dobrze wtedy, gdy inni chcą Ciebie naśladować. Ja chcę. Ja w Ciebie wierzę. Za każdym razem kiedy ocieram Ci łzy na basenie, bo twierdzisz że nie potrafisz. Za każdym razem gdy lądujesz na pupie, jeżdżąc na nartach lub spoglądasz w dół wielkiego stoku i twierdzisz, że się boisz. A wtedy ja Cię przytulam i mówię: „Chociaż spróbuj. Jeśli się nie uda, pójdziemy do domu. Ale zobaczysz, że kiedy wygrasz, będziesz niesamowicie dumna z siebie. Ja jestem dumna z Ciebie już w momencie kiedy wstajesz i robisz krok do przodu, zamiast się wycofywać”. Twoja wrażliwość porusza najtwardsze struny, kruszy serca. Ta mała dziewczynka robi rzeczy z pozoru błahe i nic nieznaczące dla innych. Stawia braci mniejszych na równi ze sobą. Wrzuca plastikową butelkę do żółtego kubła. Idąc do lasu, chowa do kieszeni reklamówkę na śmieci. Śpi z maskotką w kształcie krowy, bo krowy są od kochania, nie jedzenia. Haniu, najwspanialsza istoto, od jakiej było dane mi się uczyć życia, jesteś synonimem powiedzenia: „Chcesz zmienić świat, zacznij od siebie”. Pamiętaj, że ratując jedno życie, to tak jakbyś ratowała cały świat. Czyjś świat. Dziękuję. Wegetarianizm nie jest już niczym nowym, dawno przestał być „modny” i zaryzykuję stwierdzenie, że każdy z nas zna kogoś, kto nie je lub ogranicza spożycie mięsa. Czego więc się boimy, jeśli chodzi o wegetariańską dietę naszych dzieci?Zacznijmy od zupełnych podstaw. Już ładnych parę lat temu Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne i Amerykańska Akademia Dietetyki i Żywienia (wcześniej ADA) orzekły, że dobrze zbilansowane diety wegetariańskie są odpowiednie na każdym etapie świecie, w którym coraz więcej osób decyduje się na wycofanie ze swojego jadłospisu produktów odzwierzęcych, świadomość tego, skąd pochodzi mięso czy nabiał jest coraz powszechniejsza. Być może w grupie przedszkolnej twojego dziecka są mali weganie lub wegetarianie albo twój nastolatek właśnie natknął się w internecie na kampanię promującą dietę roślinną w sporcie? Skąd by informacja nie napłynęła – prędzej czy później może zdarzyć się, że i u ciebie w domu padną magiczne słowa „mamo, tato, już nie chcę jeść mięsa”.Tak bez kotlecika?I co teraz?Jest pewnie wiele sposobów na odpowiedź na to pytanie. Pominę wszelkie szkoły szantażu („Nie zjesz mięsa, nie pójdziesz na podwórko”), grożenia („Zjedz tego kotleta, bo zobaczysz!”) i błagania („Proszę, zjedz tę szyneczkę, mama będzie szczęśliwa”), a skupię się na tych wspierających wybór młodego człowieka, jak młody by nie był. Bo niezależnie od powodów takiego wyboru, twoje dziecko naprawdę nie musi jeść mięsa, aby było zdrowe i prawidłowo się oficjalnym stanowisku takiego dietetycznego giganta jak Academy of Nutrition and Dietetics, czyli Amerykańskiej Akademii Dietetyki i Żywienia, czytamy, że „odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie, w tym diety ściśle wegetariańskie, czyli wegańskie, są zdrowe, spełniają zapotrzebowanie żywieniowe i mogą zapewniać korzyści zdrowotne przy zapobieganiu i leczeniu niektórych chorób. Dobrze zaplanowane diety wegetariańskie są odpowiednie dla osób na wszystkich etapach życia, włącznie z okresem ciąży i laktacji, niemowlęctwa, dzieciństwa, dojrzewania, oraz dla sportowców”. Co więcej, diety oparte na produktach roślinnych są bardziej przyjazne dla środowiska, niż dieta tradycyjna, ponieważ zużywają mniej zasobów naturalnych i wiążą się z dużo mniejszymi szkodami dla przyrody. Wegetarianie i weganie mają też mniejsze ryzyko wystąpienia chorób takich jak nadciśnienie, otyłość, cukrzyca typu drugiego czy choroby niedokrwiennej serca, a także niektórych rodzajów raka. – Mięso nie jest niezbędne w diecie dziecka. Jest powszechnie uznane za bardzo wartościowe, ponieważ wraz z nim dostarcza się wielu składników odżywczych – białka, żelaza, cynku, witamin z grupy B czy niacyny. Nie są to jednak składniki, których nie uda się uzupełnić produktami roślinnymi – przekonuje Iwona Kibil, dietetyczka specjalizująca się w dietach roślinnych. – Wyjątkiem jest witamina B12, która występuje tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego i w dietach bezmięsnych należy ją suplementować. Pozostałe składniki można uzupełnić produktami roślinnymi – nasionami strączkowymi, orzechami, warzywami i więc może jedzeniowy zwrot w życiu twojego dziecka potraktować jak wyzwanie i inwestycję w zdrowie, a nie klęskę wychowawczą i problem. Zanim jednak przejdę do jedzenia, warto dowiedzieć się, co tak naprawdę kieruje młodym człowiekiem, który postanowił mięsa więcej nie tykać. Nieważne, czy na całe życie, tydzień, czy do jutrzejszego by rzucić mięso Tu może być bardzo różnie, podobnie jak w dorosłym życiu. Osoby, które przechodzą na roślinną stronę mocy, mają ku temu wiele powodów, począwszy od poprawy swojego stanu zdrowia, a skończywszy na trosce o planetę. A niektórzy po prostu nie lubią smaku mięsa. Tak samo może być w przypadku maluchów i starszaków – jeśli okaże się, że twojemu dziecku nie smakuje mięso, możesz z powodzeniem zastąpić je innymi produktami, o czym jednak za tą nagłą zmianą stoi coś więcej, warto podrążyć temat. Być może zdecydowały względy etyczne i dziecko zorientowało się, że coś tu nie gra – bo jak to jest, że niektóre zwierzęta kochamy i traktujemy jak członków rodziny, a inne lądują na naszych talerzach? Takie rozmowy nigdy nie są łatwe, niezależnie od tego, czy twoja rodzina odżywia się tradycyjnie, czy was mogą książeczki uczące empatii i szacunku do zwierząt, które polecałam w tym tekście. Dyskusję o tym, dlaczego ludzie jedzą zwierzęta, każdy z nas dopasuje do wieku i wrażliwości swojego dziecka – niektórzy rodzice stawiają na absolutną szczerość (która być może jest jednak zbyt hardcorowa), inni na łagodne opowieści wokół kultury, tradycji, historii. Jakby do tematu nie podejść – jakieś wyjaśnienia dziecku się po prostu nie lubią smaku mięsaZbilansowana i zaplanowanaMali wegetarianie niemal niczym nie różnią się od swoich rówieśników. Już w badaniach z końca lat osiemdziesiątych, znanych jako The Farm Study, stwierdzono, że rozwój dzieci na diecie wegetariańskiej jest adekwatny do ich wieku, mimo że są trochę lżejsze i niższe (choć inne badanie, z 1997 roku, wskazuje, że jednak wyższe) – waga i wzrost dzieci w większości przypadków znajdowały się między 25 a 75 centylem. Czyli całkiem wszystkich zaleceniach dotyczących diet wegetariańskich kluczowe słowa to: odpowiednio zbilansowana i dobrze zaplanowana. Odnosi się to jednak do każdego rodzaju diety, niezależnie od tego, czy dziecko je mięso, czy nie. Jak czytamy w stanowisku Ministerstwa Zdrowia w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywienia wegetariańskiego u dzieci: „Prawidłowo zbilansowane diety wegetariańskie (np. laktoowowegetariańska) spotkały się z pozytywną oceną lub informacją o braku przeciwwskazań do ich stosowania. Należy przy tym zwrócić uwagę na stanowisko Instytutu Żywności i Żywienia, według którego zarówno dieta tradycyjna, jak i wegetariańska, w przypadku niewłaściwego jej zbilansowania, niesie ryzyko niedoborów niektórych składników odżywczych i w konsekwencji złego funkcjonowania organizmu”. Tak więc nieważne czego nie jemy, a ważne co gdzieś po drodze dopadają was sensacyjne doniesienia o niedożywionych niemowlętach i zagłodzonych przedszkolakach na dietach roślinnych, warto sprawdzić, czy aby w linkowanym artykule nie zaznaczono gdzieś na końcu, że niemowlę karmione było napojem owsianym własnej produkcji zamiast mlekiem mamy czy mlekiem modyfikowanym, a przedszkolak nie jadł jarmużu wymieszanego ze szpinakiem. Taka „dieta” nie ma nic wspólnego z odpowiednim zbilansowaniem, tak samo jak jedzenie parówek na każdy można zastąpić wieloma smacznymi i pożywnymi produktamiCo zamiast mięsa?Skoro już ustaliliśmy, że możemy bezpiecznie zrezygnować lub ograniczyć mięso w diecie dziecka, powstaje pytanie: czym je zastąpić w diecie malucha? Doskonałym zamiennikiem mięsa są nasiona strączkowe, gdyż zawierają dużo białka i są sycące – podpowiada Iwona Kibil. Ciecierzyca, groch, fasola, bób, soczewica, soja – rośliny strączkowe są tanie, łatwo dostępne i można z nich przygotować prawdziwe cuda. Kotleciki, pasty, zupy, a nawet desery i ciasta – tutaj kopalnią inspiracji będą wegańskie blogi z przepisami na proste potrawy. Strączki są bardzo wdzięcznymi warzywami, które niestety nadal są trochę niedoceniane, szczególnie wśród osób odżywiających się tradycyjnie. Tymczasem to prawdziwe bomby wartości dobrze zaplanowanych dietach wegetariańskich nie zapominamy oczywiście o pełnoziarnistych zbożach, warzywach, owocach, orzechach, nasionach i pestkach. Kasze (gryczana, jaglana, bulgur, jęczmienna, orkiszowa, owsiana, kukurydziana), komosa ryżowa, amarantus, ryże, makarony. Warzywa i owoce sezonowe, bo takie są i tanie, i dobre, i pełne witamin. Garść orzechów i pestek na zdrową i sycącą przekąskę. Jeśli mówimy o diecie laktoowowegetariańskiej, dodajmy jajka pochodzące z chowu ekologicznego i dobrej jakości nabiał. Nie bójcie się też wizyty u doświadczonego dietetyka – jestem zdania, że do takiego specjalisty powinniśmy się wszyscy raz na jakiś czas udać, po to, aby sprawdzić, czy odżywiamy się prawidłowo, niezależnie od diety i tego, czy jemy mięso i nabiał, czy wegetariańskie nie są już niczym szokującym, choć trzeba przyznać, że jeśli chodzi o kobiety w ciąży czy dzieci, nadal wkrada się niepewność. Zupełnie niepotrzebnie – zdrowy rozsądek, odpowiednie rozplanowanie jadłospisu, podstawowa wiedza z zakresu żywienia i dobre pomysły na proste i pyszne dania roślinne wystarczą, aby fajnie wspierać dziecko, młodsze czy starsze, w ograniczeniu bądź zrezygnowaniu z jedzenia mięsa. A może i nam, dorosłym, dobrze zrobi kilka bezmięsnych dni w tygodniu? Asja MichnickaZawodowo zajmuję się szeroko pojętym "słowem", a po godzinach walczę o prawa tych, których głos nie jest słyszany – zwierząt hodowlanych. Opiekuję się dwoma schroniskowymi psami i kotem. Znam wszystkie miejsca w Warszawie, w których podają hummus i falafele. Lubię rodzicielstwo bliskości, chustonoszenie, bycie tu i teraz. Piszę na Mama na Zupa na Plantach – nie karmią i nie stawiają warunków. Ciepły posiłek jest tylko pretekstem Serwowali już meksykańską, kapuśniak, ale też bigos. W ich menu zdarzył się też Mickiewicz i jeszcze więcej mobilnej literatury. Wypuścili również instrukcje szycia czapek i zbierali buty – nie tylko dla krakowskich potrzebujących, ale też dla dzieci z Ukrainy. Co tydzień wspólnie kroją marchewkę i przygotowują ciepłe ubrania, buty czy kosmetyki. Potem jadą na Planty. Nikogo nie karmią. Nie o samo podanie zupy im chodzi, a o człowieka. CZYTAJ WIĘCEJ

dziecko nie chce jeść mięsa